Port nedir, ne işe yarar ve port ile ilgili merak edilen soruların cevapları yazımızda.
Port Nedir?
Bilgisayar kullanıcılarının farklı alanlarda duyduğu port kelimesi, büyük bir trafiğin başrol oyuncusu olarak tanımlanabilir. Port, bilgisayar ağları için bir köprüdür. TCP ve UDP olmak üzere 2 protokolü bulunan port, bilgisayarlar arasındaki veri iletişimin çekirdek üyesidir.
Bilgisayar ve internet kullanımının biraz daha ötesine geçip araştıran, yaşadığı problemleri kendi kendine çözmeye çalışan kullanıcıların çokça adını duyduğu port, yüzlerce teknik bilgisayar teriminden sadece birisi. Teknik anlamda birçok farklı alanda kullanılan bu kelimenin en yaygın olduğu kısım ise bilgisayar ağları.
Port, fiziksel ve sanal olarak ikiye ayrılır. Port kelimesinin ne anlama geldiğini bilmenin yanı sıra ne işe yaradığından ve hangi türlere bölündüğünden haberdar olmak çok önemli. Bu yazımızda port nedir, ne değildir ve portun bilgisayar ağlarındaki öneminden bahsedeceğiz.
Tüm bilgisayarların birbirleri ile iletişim kurabilmesi için IP adresi kullanılır. IP adresleri portlara bölünerek sanal veri yolu oluştururlar. Sözlük anlamı liman olan port, bilgisayar ağlarında köprü olarak biliniyor. Port, bilgisayarlar arasındaki veri alışverişinin önemli bir üyesidir.
Veri alışverişini numaralar üzerinden yapan port, aynı anda birçok işlemi yapabilmek için 0’dan başlayıp 65535’e kadar değerlere bölünür. Bu bağlamda ise port, TCP ve UDP olmak üzere 2 tipe ayrılır.
TCP Nedir?
Transmission Control Protocol‘ün kısaltması olan TCP, ABD Savunma Bakanlığı‘nın geliştirildiği bir protokoldür. Bilgisayarlar arasındaki temel iletişimin sorunsuz bir şekilde gerçekleşmesinde görev alan TCP, veri alışverişinde veri bütünlüğünü sağlamanın yanı sıra kimlik doğrulaması da yapabiliyor. TCP’nin oluşturulma sebebi de bilgisayarlar arası iletişimdeki kayıpları önlemektir. Günümüzde HTTP, HTTPS, FTP, POP3, SSH, SMTP ve TELNET gibi protokollerin veri alışverişini TCP yapmaktadır.
UDP Nedir?
User Datagram Protocol‘ün kısaltması olan UDP, TCP’nin bir alternatifi diyebiliriz. TCP’den daha hızlı bir protokol olan UDP, ses ve video gönderiminde kullanılır. TCP’den hızlı olma sebebi ise TCP’nin veri bütünlüğünden ve kimlik doğrulamasından sorumlu olmasıdır.
UDP, TCP’nin aksine veri bütünlüğünden ve güvenliğinden sorumlu değildir. Bu da UDP’nin TCP’den daha az güvenilir olması anlamına gelmektedir. TCP, veri paketlerini sırayla gönderirken UDP’nin paket gönderim yöntemi akış sistemiyle göndermektir.
Port Ne İşe Yarar?
Temel görevi veri alışverişi sağlamak olan port, bir numara sistemine sahip. Her bilgisayar bir IP adresine sahiptir ve her IP adresi portlara bölünmektedir. Bu da her IP adresinin aynı anda birden çok amaçla veri alışverişi yapabilmesine imkan sağlamaktadır.
Bilgisayardaki tüm programlar belli bir numaradaki portu kullanır. Bu da kullanıcıların bir internet sitesini ziyaret ederken aynı anda e-postalarını kontrol edebilmesine yol açmaktadır. Port kavramının sözlük anlamındaki liman kelimesinden ziyade köprü olarak tanımlanmasının sebebi de tam olarak bu.
Port İle IP’nin İlişkisi Nedir?
Yukarıda ifade ettiğimiz veri alışverişinin fiziksel ve sanal olmak üzere tüm süreci portlar üzerinden gerçekleşiyor. Fiziksel portlara örnek olarak ise bilgisayardaki tüm fiziksel donanım girişlerini verebiliriz. IP ile port ilişkisi, A noktası ve B noktasının yolla olan ilişkisi gibidir. Port, IP’ler arası bir kapıdır.
Port Yönlendirme Nedir?
Port yönlendirme, bir bilgisayarın ya da cihazın IP’sindeki veri alışverişini durdurmak ya da farklı bir yöne çevirmektir. Port yönlendirme, IP adresini korumak için de güvenli bir yoldur. Farklı amaçlar için kullanılabilen bu yönlendirmenin bazıları aşağıda.
- Yerel Port Yönlendirme
- Uzak Port Yönlendirme
- Dinamik Port Yönlendirme
Yerel Port Yönlendirme
En yaygın kullanım yelpazesine sahip olan yerel port yönlendirme, kullanıcılar için en güvenli yönlendirme seçeneğidir. Yerel port yönlendirme, güvenli bir tünel olarak da tanımlanabilir. Kullanıcılar bu tüneli kullanarak bazı internet sayfalarını engelleyen güvenlik duvarlarını aşabilirler.
Uzak Port Yönlendirme
Uzaktaki bir sunucuda bulunan herkesin tek bir TCP protokolüne bağlanmasına imkan sağlayan bu yönlendirme türü, bir WEB sunucusuna uzaktan bağlantı sağlama konusunda iyi bir seçimdir.
Dinamik Port Yönlendirme
Yerel olan yönlendirme yönteminin aksine en az tercih edilen yönlendirme türü olan dinamik port yönlendirme, güvenlik duvarı engelini aşmanın bir başka yoludur. Bir aracı etiketiyle çalışan bu yönlendirme, herkese açık bir ağdaki kullanıcıların güvenliğini sağlamak için kullanılır.