Bilim insanlarının yaptıkları çalışmayla ses hızının ulaşabileceği en yüksek hız tespit edildi.
Ses Hızının Ulaşabileceği En Yüksek Hız Nedir?
3 farklı kurumdan bir araya gelen bilim insanları, ses hızının ulaşabileceği en yüksek hızı tespit etmek için çalışmalara başlamışlardı. Bilim insanları sesin en hızlı atomik katı hidrojende hareket edeceğini öngörerek testler yaptılar.
Ses hızı standart olarak deniz seviyesinde, hava ve 20 derece sıcaklıkta olacak şekilde 343 m/sn (yaklaşık 1.235,5 km/sa) olarak alınıyor. Ancak şartlar değişince sesin hızı da aynı şekilde değişiyor. Peki sesin ulaşabileceği en yüksek hız nedir? Bu sorunun cevabını bilim insanları açıkladı.
Cambridge Üniversitesi, Queen Mary Londra Üniversitesi ve Yüksek Basınç Fiziği Enstitüsü‘nden araştırmacılar, bir araya gelerek sesin maksimum hızını tespit etti. Bilim insanları, dünyanın en sert malzemesi elmasta hareket eden sesi 2 katı hıza ulaştırdı. Ses yaklaşık 36 km/sn hızda seyahat etti.
Nasıl Bir Çalışma Yapıldı?
Ses dalgaları hava ve su gibi ortamlarada hareket edebilir ve dalgaların hareket hızı da bu ortama göre değişir. Örneğin ses, katılar üzerinde daha hızlı hareket ettiğinden göremediğiniz bir trenin havada duymadığınız sesini kafanızı raylara yaslayınca duyabilirsiniz.
Albert Einstein‘ın izafiyet teorisi, bir dalganın hareket edebileceği maksimum hızı ışık hızına eşit kabul eder. Ancak bugüne kadar ses dalgalarının katı veya sıvıların içinden geçerken bir üst hız limitine sahip oldukları bilinmiyordu. Bilim insanlarının yeni araştırmasına göre ses hızının en üst limitini tahmin etmek 2 boyutsuz temel sabite bağlıydı. Bunlar; ince yapı sabiti ve proton-elektron kütle oranı.
Bu 2 sabit, evreni anlamamızda önemli bir rol oynuyor. Sabitlerin sahip oldukları hassas değerler, yıldızlarda proton bozunması ve nükleer sentez gibi nükleer reaksiyonları yönetiyor ve 2 sayı arasındaki denge, yıldızların ve gezegenlerin oluşabileceği ve yaşamı destekleyen moleküler yapıların ortaya çıkabileceği dar bir yaşanabilir bölge sağlıyor.
Bilim insanlarının yeni keşfi ise bu 2 temel sabitin ses hızı gibi belirli bir malzeme özelliklerine sınırlar koyarak malzeme bilimi ve yoğun madde fiziği gibi diğer bilim alanlarını da etkileyebileceğini öne sürüyor. Bilim insanları, bu teoriyi çeşitli malzemelerde denediler ve teorilerinin atomun kütlesiyle birlikte ses hızının düşmesi gerektiğine dair öngörüsünü aldı.
Bilim insanlarının bu tahmini, sesin katı atomik hidrojende en hızlı şekilde hareket ettiği anlamına geliyordu. Ancak hidrojen, yalnızca Jüpiter gibi gaz devlerinin çekirdeğindeki basınç gibi basınçlarda atomik olarak katıydı. Bu nedenle bilim insanları, çalışmalarını gerçekleştirmek için en güncel kuantum mekanik hesaplamaları yaptı ve katı hidrojendeki ses hızının teorik temel sınıra yakın olduğunu tespit etti.