Bilim insanlarının Hubble Uzay Teleskobu ile yaptıkları gözlemlerde Einstein Halkası keşfedildiği açıklandı.
Hubble’dan Yeni Keşif: Einstein Halkası
Hubble Uzay Teleskobu’ndan alınan bir görüntü ile evrenin derinliklerindeki görülemeyecek gezegenleri ve nesneleri görmeyi sağlayan bir Einstein Halkası keşfedildi. Bilimsel ismi Kütleçekimsel Merceklenme olan bu etkiye Albert Einstein’ın isminin verilmesinin nedeni ise etkinin daha önce kendisi tarafından öngörülmüş olması.
Evrendeki her şeyi bir arada tutan kütleçekim‘in (çekim kuvveti) uzayzaman‘ı bükme kabiliyetinden, normalde görmesi çok zor olan, uzaktaki nesneleri görebilmek için yararlanmak mümkün. Albert Einstein’ın öngördüğü ve kütleçekimsel mercekleme ismi verilen bu etki, Hubble Uzay Teleskobu’ndan alınan yeni bir görüntüde detaylı bir şekilde fotoğraflanmış.
Fotoğrafın ortasında parlak, yüzüne benzer bir yapı görülmekte ve bu yapının etrafında 4 parlak nokta yer alıyor. Bu noktaların ortasında ise altın renginde parlayan iki nokta daha var. Buna Einstein Halkası ismi veriliyor ve fotoğrafta 6 değil 3 galaksi bulunuyor. Bunlardan ikisi halkanın ortasındayken bir kuasar (yıldızsı gökcismi) da arkasında yer alıyor. Arkadaki galaksinin ışığı ön plandaki 2 galaksinin kütleçekim alanından geçerken bozuluyor ve büyüyor.
Kütleçekimsel Eğrilik Görüntüyü Büyütüyor
Ön plandaki 2 galaksinin kütlesi çok yüksek olduğu için, bu galaksilerin etrafında uzayzaman’da külteçekimsel bir eğrilik oluşuyor. Bu uzayzaman’dan geçen herhangi bir ışık bu eğriliği takip ediyor ve teleskoplara bozulmuş ama aynı zamanda büyümüş bir şekilde ulaşıyor.
Bu evrenin hem uzak hem de yakın noktalarını araştırmak için gerçekten önemli bir araç. Yeterli kütleye sahip olan her şey kütleçekim merceği görevi yapabilir. Bu burada gördüğümüz gibi 1 ya da 2 galaksi veya arkalarındaki birçok nesneden harika bir ışık lekesi üreten devasa galaksi kümeleri anlamına gelebiliyor.
Uzak Galaksiler Daha Detaylı Görüntülenebiliyor
Uzayın derinliklerini araştıran gökbilimciler, bu şekilde merceklenen uzak galaksileri çok daha ince ayrıntılarla görmek için bu ışık lekelerini ve kopyalanan görüntüleri yeniden oluşturabilirler. Ancak kütleçekimsel merceklemenin yapabileceği tek şey bu değil. Bir merceğin gücü etrafında döndüğü kütle ile doğrudan ilişkili olan kütleçekimsel alanının eğriliğine bağlı.
Böylece kütleçekim lensleri galaksileri ve galaksi kümelerinin ağırlığının bulunmasını sağlayabilir. Bu da daha sonra karanlık maddenin bulunmasına ve haritalanmasına yardımcı olabilir. Kütleçekimsel mercekleme, Samanyolu galaksisi‘nin içinde, yıldız kütleli kara delikler gibi başka bir yolla göremeyeceğimiz kadar karanlık olan nesneleri bulmamıza yardımcı olabilir.
Gökbilimciler ev sahibi bir yıldızdan bağımsız olarak galakside dolaşan, soğuk ve yalnız haydut ötegezegen‘leri, Dünya ile uzak yıldızlar arasından geçerken oluşan büyütme ile tespit etmeyi başardılar. Hatta kütleçekimsel merceklemeyi başka galaksilerdeki ötegezegenleri tespit etmek için bile kullandılar.