SSD‘ler ile ilgili merak edilen tüm soruların detaylı cevaplarını yazımızda bulabilirsiniz.
SSD Ne Demek?
SSD’nin açılımı solid state drive yani Türkçe açılımı ile katı hal sürücü demek.
SSD Nasıl Çalışır?
Son yıllarda sıkça duyduğumuz SSD‘lerin çalışma mantığı hard disklerden oldukça farklı. Geleneksel hard disklerde veriler plakaların üzerindeki sektörlerde tutulmaktadır. Bu plakalar hard disk içindeki motorlar ile döndürülür ve okuma / yazma kafası tarafından okunur.
SSD‘lerde ise veriler NAND flash yongalarda saklanır. SSD‘lerin içindeki bellek yongaları bilgisayarlardaki RAM‘ler gibi çok yüksek hızlarda çalışmaktadır.
RAM‘ler ile flash yongalar farklı çalışma karakterlerine sahiptir. Bellek yongaları 2 ana gruba ayrılır. Kısa süreli bilgi depolayan volatil SDRAM‘ler ve uzun süreli bilgi tutabilen flash yongaları (non-volatile). SSD‘lerde kullanılan yonga tipi ise flash tipte olanlar.
Bu yongalar RAM’lere göre daha yavaştır ama uzun süre veri depolayabilmektedirler. Elektrik akımı kesilse bile verilerde kayıp riski olmaz. RAM’lerde ise elektrik akımı ile bilgiler saklanır. Elektrik akımı gittiğinde tüm bilgiler silinir.
SSD‘lerde kullanılan flash yongalar 2 ana gruba ayrılıyor. Ürün alırken bu terimleri bilmek oldukça işinize yarayacaktır. MLC ve SLC isimli bu yongaların birbirlerine karşı çeşitli avantajları ve dezavantajları var.
Single-Level Cell (SLC)
SLC flash bellekler her bir hücrede 1 bit veri saklar. SLC tipi flash bellekler bu nedenle daha az kapasite sunarlar. Fakat daha yüksek performans için SLC tipi bellekler tercih edilmektedir.
Multi-Level Cell (MLC)
MLC tipi flash bellekler ise her bir hücrede 2, 3 ve daha fazla bit veri saklayabilir. MLC tipi bellek yongaları daha fazla kapasiteli SSD’lerde tercih ediliyor. Performans anlamında ise SLC’nin gerisinde kalıyor.
SSD’lerin HDD’lere Göre Avantajları
SSD‘lerde hard diskler gibi mekanik parça bulunmadığı için gecikme oranı çok düşük. Ayrıca motorun diski döndürmesi ve disk üzerinden verinin okunup yazılması, rastgele okuma / yazma hızını da olumsuz yönde etkiliyor. SSD’lerde rastgele okuma / yazma hızı oldukça yüksektir. Çünkü veriler elektriksel olarak depolanacak adrese doğrudan yollanıyor.
SSD‘lerde motor ve okuyucu kafalar gibi mekanik aksam bulunmadığı için sessiz çalışır ve daha az güç tüketirler. Daha az güç tükettikleri için ısı sorunu da oluşmamaktadır. SSD‘lerin avantajları hız, sessizlik ve düşük güç tüketimi ile sınırlı değil. SSD’ler mekanik hard disklere göre sarsıntılara karşı daha güvenilirler. Sarsıntı esnasında içinde mekanik aksam bulunmadığı için bozulma ihtimali yok denecek kadar az.
SSD‘nin kullanıldığı bilgisayarlar sabit disk kullanan bilgisayarlara göre çok daha hızlı açılırlar. Başka bir deyişle kullanıcıları bezdiren işletim sisteminin hazır olma sürecini minimuma indiriyor. Böylece bilgisayarın açma tuşuna bastıktan kısa bir süre içinde işlemleri yapmak mümkün oluyor.
SSD’lerin Harddisklere Göre Artıları
Açılma süresi yok denecek kadar kısadır
Dosyalara erişim hızı çok yüksektir
500 MB / SN değerlerini geçen okuma ve yazma hızlarına ulaşılabilir
Bozulacak mekanik parça olmaması ve titreşime dayanıklı olması
Hareket eden parça olmadığı için sessiz çalışır
Düşük güç tüketimi
SSD’lerin Harddisklere Göre Eksileri
SSD‘ler klasik harddisklere göre çok hızlı. Rastgele erişim süresi ve gecikme süreleri bakımından 150 kata kadar fark atabiliyor. Fakat SSD‘lerin de eksileri var.
Kapasiteleri sınırlı. Piyasada 4 TB‘a kadar hard diskleri alıp kullanılabilyor. Normal SSD’ler için bu değerler şimdilik çok uzak. Tabi sunucu çözümleri bulunuyor. Ama kategoriye dahil etmiyoruz.
2. negatif yön ise gigabyte başına düşen fiyatta hard disklere göre çok pahalı olmaları.
Ayrıca SSD alacaklara bir uyarı. SSD‘lerin belli bir kullanım önrü vardır. SSD‘ler uzun süreli kullanımlarda hızla yıpranmaya başlar. Hızları ise yıpranma dolayısı ile yavaşlamaya başlar.
SSD‘lerdeki ortalama yazma / silme ömrü 10.000 – 15.000 işlem civarında. SSD’ler genelde sistem ve uygulamaları çalıştırmak için kullanıldığından yazma silme işlemi oldukça sık olacaktır. Bu da SSD’nin ömrü için negatif bir durum.
Şirketler düzensiz aşınmalar ve aşınma konusunda yeni algoritmalar geliştiriyorlar. SSD’deki her bellek yongasına eşit yük vererek yıpranmayı eşit yapmayı planlıyorlar. Gittikçe çözüme giden ve ömrü uzatılan bu sorun zaman içinde iyice hafifletilecek.
Kısaca SSD‘nin yararları oldukça fazla. Artık kapasitesi ne olursa olsun her bilgisayarda bir SSD bulunması gerekir. 32 GB‘lık kapasite bile yeterli olacaktır. İşletim sistemi ve sık kullanılan uygulamaları SSD’de kullanıp depolama için ayrı bir HDD kullanmak en mantıklısı.